ચીનમાં FDIમાં ઘટાડો એ ભારતમાં વૈશ્વિક રોકાણ વધવાના સંકેત સમાન

મુંબઇ : ભારતમાં સીધા વિદેશી રોકાણ (એફડીઆઈ)માં સામાન્ય ઘટાડો જોવા મળ્યો છે, પરંતુ ગ્રીનફિલ્ડ રોકાણ (નવું રોકાણ) અપેક્ષિત છે કારણ કે ચીન પ્રથમ વખત ત્રિમાસિક એફડીઆઈ ખાધનો સામનો કરી રહ્યું છે. યુનાઈટેડ નેશન્સ કોન્ફરન્સ ઓન ટ્રેડ એન્ડ ડેવલપમેન્ટ (અંકટાડ) કહે છે કે નવા રોકાણના સંદર્ભમાં ભારત ટોચના ત્રણમાં છે, જે દર્શાવે છે કે તે નવા પ્રોજેક્ટ્સ માટે વૈશ્વિક ભંડોળ આકર્ષિત કરી રહ્યું છે.

એપ્રિલથી ઓગસ્ટ સુધીમાં ભારતમાં નેટ ફોરેન ડાયરેક્ટ ઈન્વેસ્ટમેન્ટ (એફડીઆઈ) ગયા વર્ષના સમાન સમયગાળામાં ૧૮.૦૩ બિલિયન ડોલરથી ઘટીને ૨.૯૯ બિલિયન ડોલર થઈ ગયું છે. રિઝર્વ બેંક ઓફ ઈન્ડિયાનું ઓક્ટોબર ૨૦૨૩નું બુલેટિન દર્શાવે છે કે ચાલુ વર્ષ માટે ભારતમાં એફડીઆઈ ૭.૨૮ બિલિયન ડોલર છે, જે ૨૦૨૨ના સમાન સમયગાળામાં ૨૨.૭૯ બિલિયન ડોલરથી ઓછું છે.

નીતિ નિર્માતાઓ ૨૦૨૪ સુધીમાં રોકાણ પ્રવાહમાં વધારો થવાની અપેક્ષા રાખે છે. આ આશાવાદ વિદેશી રોકાણકારો માટે વધુ આવકારદાયક વાતાવરણ ઊભું કરવાના ભારતના પ્રયાસોને કારણે પણ છે, કારણ કે વિશ્વભરના દેશો ચીન પર તેમની નિર્ભરતા ઘટાડવાનું વિચારે છે. આ પગલું આંતરરાષ્ટ્રીય ઉત્પાદન અને વેપાર નેટવર્કનો વધુ મહત્વપૂર્ણ ભાગ બનવાના ભારતના ચાલુ પ્રયાસોને અનુરૂપ છે.

ભારત સરકારના સહાયક પગલાંને કારણે ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર ક્ષેત્રમાં સીધા વિદેશી રોકાણ (એફડીઆઈ) માટે ટોચની પસંદગી બની રહ્યું છે. ભારતમાં ફૂડ પ્રોસેસિંગ સેક્ટરને છેલ્લા નવ વર્ષમાં એફડીઆઈમાં રૂ. ૫૦,૦૦૦ કરોડ મળ્યા છે, જેના કારણે પ્રોસેસ્ડ ફૂડની નિકાસમાં ૧૫૦%નો વધારો થયો છે. સરકાર ભારતના અવકાશ ક્ષેત્ર માટે સીધા વિદેશી રોકાણ (એફડીઆઈ) નિયમો હળવા કરી શકે છે. 

જુલાઈથી સપ્ટેમ્બર દરમિયાન ચીનના વિદેશી રોકાણમાં થયેલો તાજેતરનો ઘટાડો તેની અર્થવ્યવસ્થાની સમસ્યાઓ જેમ કે વસ્તીના મુદ્દાઓ, નાણાકીય પડકારો અને રિયલ એસ્ટેટની સમસ્યાઓ દર્શાવે છે. રોકાણકારો વિકલ્પોની શોધમાં હોવાથી ભારતને આ મુદ્દાઓથી ફાયદો થઈ શકે છે.