કાશ્મીરી પંડિતો 19 જાન્યુઆરીને ‘હોલોકોસ્ટ ડે’ તરીકે યાદ કરે છે. 1990માં પાકિસ્તાન પ્રાયોજિત આતંકવાદ બાદ ખીણમાંથી તેમના હિજરતની યાદમાં આ કાર્યક્રમ ઉજવવામાં આવે છે. ત્યારે આજે રવિવારે જમ્મુ અને કાશ્મીરમાં સેંકડો લોકો ખીણમાંથી કાશ્મીરી પંડિતોના વિસ્થાપનની 35મી વર્ષગાંઠની ઉજવણી કરવા માટે એકઠા થયા હતા. જ્યાં હજારો કાશ્મીરી પંડિતોએ તે ભયાનક દ્રશ્યને યાદ કર્યું.
પીડિતોને શ્રદ્ધાંજલિ આપવામાં આવી
કાશ્મીરી પંડિત સંગઠનો જેમ કે પનુન કાશ્મીર, યુથ ઓલ ઈન્ડિયા કાશ્મીરી સમાજ (YAIKS) અને કાશ્મીર પંડિત સભા (KPS) એ પીડિતોને શ્રદ્ધાંજલિ આપવા અને સમુદાયના હેતુ પ્રત્યેની તેમની પ્રતિબદ્ધતાને પુનઃપુષ્ટ કરવા માટે અલગ-અલગ કાર્યક્રમોનું આયોજન કર્યું. આ પ્રસંગે કાશ્મીરી પંડિતોએ ખીણમાં પરત ફરવાની સાથે ન્યાય અને પુનર્વસનની માગ કરી. આ દરમિયાન અભિનેતા અનુપમ ખેરે પણ કાશ્મીરી હિન્દુઓના હિજરતના દિવસે એક દર્દનાક કવિતા પણ સંભળાવી છે.
‘છેલ્લા 3 દાયકામાં સમુદાયે ઘણું સહન કર્યું’
તે જ સમયે, જમ્મુમાં જગતી બસ્તી નજીકના એક ખેતરમાં મોટી સંખ્યામાં લોકો એકઠા થયા અને ખીણમાં પાછા ફરવાની સાથે પુનર્વસનની માગ કરી. પનુન કાશ્મીરના પ્રવક્તાએ કહ્યું, “આ યાદ, દ્રઢતા અને ન્યાય માટે એક મહત્વપૂર્ણ ક્ષણ છે. અમે ઈચ્છીએ છીએ કે સરકાર ખીણમાં સમુદાય માટે એક ‘અલગ રાજ્ય’ બનાવે. સુષ્મા પંડિતા નામની એક મહિલાએ કહ્યું કે છેલ્લા 3 દાયકામાં સમુદાયે ઘણું સહન કર્યું છે. હવે તે ઈચ્છે છે કે સરકાર પુનર્વસન માટે ખાસ પેકેજની જાહેરાત કરે. તેમણે કહ્યું, ‘સરકારે વિસ્થાપિત સમુદાય પર ધ્યાન આપવું જોઈએ. આપણા બેરોજગાર યુવાનો માટે નોકરી પેકેજની જાહેરાત થવી જોઈએ.
અભિનેતા અનુપમ ખેરે શું કહ્યું?
કાશ્મીરી હિન્દુઓના હિજરત પર આધારિત ફિલ્મ ‘કાશ્મીર-ફાઇલ્સ’માં અભિનેતા અનુપમ ખેરે મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવી હતી. તેમણે એક પોસ્ટ દ્વારા પોતાના ભૂતપૂર્વ પ્રેમી વિશેની પોતાની લાગણીઓ વ્યક્ત કરી છે. તેમણે લખ્યું, ’19 જાન્યુઆરી, 1990એ કાશ્મીરી હિન્દુઓનો હિજરત દિવસ છે!’ 5 લાખથી વધુ હિન્દુઓને તેમના ઘરમાંથી નિર્દયતાથી કાઢી મૂક્યાને આજે 35 વર્ષ થઈ ગયા છે. તે ઘરો હજુ પણ ત્યાં છે. પણ ભૂતિયા અને ભૂલી ગયેલા!’ તેમણે આગળ લખ્યું, ‘આ દુર્ઘટનાનો ભોગ બનેલી સુનયના કચરુ ભીડેએ તે ઘરોની યાદો વિશે એક હૃદયદ્રાવક કવિતા લખી છે. આ પંક્તિઓ આ ભયાનક દુર્ઘટનાનો ભોગ બનેલા બધા કાશ્મીરી પંડિતોને સ્પર્શશે! આ દુઃખદ છે અને સાચું પણ છે!’ અનુપમ ખેરે તે કાળા દિવસને યાદ કરીને કવિતા સંભળાવી.
