અઝરબૈજાની વિમાન દુર્ઘટના યુક્રેન અને તેના સહાયક દેશ રશિયા વચ્ચે વધુ તણાવ વધારી શકે છે. હવે સવાલ એ છે કે આ દુર્ઘટના પક્ષીઓની ટક્કરનું પરિણામ છે કે પછી રશિયા-યુક્રેન યુદ્ધનો બીજો છુપાયેલ મોરચો છે?
રશિયા અને યુક્રેન વચ્ચે ચાલી રહેલા યુદ્ધમાં એક નવો મોરચો ખુલ્યો છે. યુક્રેનનો આરોપ છે કે કઝાકિસ્તાનમાં ક્રિસમસના દિવસે અઝરબૈજાનથી રશિયા જઈ રહેલા પ્લેનના ક્રેશ લેન્ડિંગ પાછળ રશિયાનો હાથ હતો. યુક્રેનિયન મીડિયામાં દાવો કરવામાં આવી રહ્યો છે કે ક્રિસમસના દિવસે યુક્રેને ચેચન્યામાં ડ્રોન હુમલા કર્યા હતા, જેને રોકવા માટે રશિયાએ એર ડિફેન્સ મિસાઇલોનો ઉપયોગ કર્યો હતો અને આ મિસાઇલોએ અઝરબૈજાની પ્લેનને નુકસાન પહોંચાડ્યું હતું અને અંતે ક્રેશ થયું હતું.
અઝરબૈજાનના બાકુથી રશિયાના ચેચન્યા જઈ રહેલા પ્લેનના પાયલોટે માહિતી આપી હતી કે પ્લેનની સામે પક્ષીઓનું ટોળું દેખાયું છે. એવું માનવામાં આવે છે કે પક્ષીઓના ટોળા સાથે પ્લેનની અથડામણને કારણે પ્લેનના એન્જિન અને અન્ય ભાગોને ભારે નુકસાન થયું હતું અને આ જોઈને પાઈલટે ઈમરજન્સી લેન્ડિંગ કરવાનો નિર્ણય લીધો હતો. વિમાન કઝાકિસ્તાનના પશ્ચિમી વિસ્તારોમાં લાંબા સમય સુધી ફરતું રહ્યું. કઝાકિસ્તાનના અક્તાઉ એરપોર્ટ પર લેન્ડિંગ દરમિયાન પ્લેન ક્રેશ થયું હતું. પરંતુ સવાલ એ ઉઠી રહ્યો છે કે પાયલોટ જેને પક્ષીઓનું ટોળું માની રહ્યા હતા તે ખરેખર મોટી સંખ્યામાં ડ્રોન હતા?
પ્લેન ક્રેશ વીડિયો અને તપાસ વિશ્લેષણ
વિડિયો ફૂટેજ અને પ્રાથમિક તપાસમાં એ સ્પષ્ટ નથી થયું કે પ્લેન પર કોઈ બાહ્ય હુમલો થયો હતો. નિષ્ણાતોનું કહેવું છે કે પાયલોટના રિપોર્ટ અને ક્રેશ સાઇટ પરથી મળેલા પુરાવા દર્શાવે છે કે પ્લેનને કોઈ મોટું બાહ્ય નુકસાન થયું નથી અને લેન્ડિંગ પહેલા તેમાં આગ લાગી ન હતી. મિસાઈલ કે ડ્રોન હુમલા બાદ પ્લેનમાં આગ લાગવાની કે પ્લેનના કોઈ હિસ્સાને નુકસાન થવાની આશંકા છે, જોકે વીડિયોમાં આવું કંઈ દેખાતું નથી.
પક્ષીઓના ટોળાનું અચાનક આગમન કે વિમાનોને નુકસાન થવી એ નવી વાત નથી. રશિયન અથવા કઝાકિસ્તાનના અધિકારીઓના પ્રારંભિક તપાસ રિપોર્ટ અનુસાર, પ્લેન ટેક્નિકલ ખામીના કારણે પડી ગયું હતું. જો કે યુક્રેનના અધિકારીઓએ તેને રશિયન પ્રોપેગેન્ડા ગણાવી તપાસની માંગ કરી છે. તેમના મતે, આ ઘટના માટે દોષ છુપાવવા માટે, રશિયા પક્ષીઓના ટોળાને અઝરબૈજાની વિમાન સાથે અથડાવાનું બહાનું બનાવી રહ્યું છે.
ડોનબાસથી સંબંધિત જૂના પ્લેન ક્રેશનો ઇતિહાસ
આ પહેલીવાર નથી કે રશિયા-યુક્રેન યુદ્ધ દરમિયાન વિમાન દુર્ઘટનાએ રાજકીય વિવાદને જન્મ આપ્યો હોય. 2014 માં, મલેશિયન એરલાઇન્સની ફ્લાઇટ MH17 ને ડોનબાસમાં બળવાખોરો દ્વારા મિસાઇલ દ્વારા ઠાર કરવામાં આવી હતી. આ અકસ્માતમાં 298 લોકોના મોત થયા હતા. આ બાબત નેધરલેન્ડ્સમાં ઘણા વર્ષો સુધી ટ્રાયલ ચાલી હતી અને આંતરરાષ્ટ્રીય સ્તરે આ ઘટના માટે રશિયાને જવાબદાર ગણવામાં આવ્યું હતું.
નવો વિવાદ, નવું ટેન્શન
અઝરબૈજાની વિમાન દુર્ઘટના યુક્રેન અને તેના સહાયક દેશ રશિયા વચ્ચે વધુ તણાવ વધારી શકે છે. આ ઘટનાએ પ્રાદેશિક સ્થિરતા અને રાજદ્વારી સંબંધો પર વધુ એક પ્રશ્નાર્થ ચિન્હ મૂક્યો છે. હવે સવાલ એ છે કે આ દુર્ઘટના પક્ષીઓની ટક્કરનું પરિણામ છે કે પછી રશિયા-યુક્રેન યુદ્ધનો બીજો છુપાયેલ મોરચો છે?
