ગયા વર્ષે સંયુક્ત રાષ્ટ્રના બેનર હેઠળ સેવા આપતી વખતે પોતાનો જીવ ગુમાવનારા બે ભારતીય શાંતિ રક્ષકોને સંયુક્ત રાષ્ટ્ર દ્વારા મરણોત્તર સન્માનિત કરવામાં આવશે. યુએન આ અઠવાડિયાને પીસકીપર્સ ડે એટલે કે આંતરરાષ્ટ્રીય યુએન પીસકીપર્સ દિવસ તરીકે ઉજવી રહ્યું છે.
બ્રિગેડિયર જનરલ અમિતાભ ઝા, જેઓ યુએન ડિસએંગેજમેન્ટ ઓબ્ઝર્વર ફોર્સ (UNDOF) સાથે જોડાયેલા હતા અને હવાલદાર સંજય સિંહ, જેઓ ડેમોક્રેટિક રિપબ્લિક ઓફ કોંગો (MONUSCO) માં યુનાઈટેડ નેશન્સ સ્ટેબિલાઇઝેશન મિશન સાથે ફરજ પર હતા, 29 મેના રોજ, આંતરરાષ્ટ્રીય યુએન પીસકીપર્સ દિવસના રોજ સંયુક્ત રાષ્ટ્રમાં એક સમારોહમાં તેમને મરણોત્તર ડેગ હેમરસ્કજોલ્ડ મેડલ એનાયત કરવામાં આવશે.
ભારતનો ચોથો સૌથી મોટો મદદગાર
ભારત સંયુક્ત રાષ્ટ્ર શાંતિ મિશનમાં સતત યોગદાન આપી રહ્યું છે. યુએન શાંતિ રક્ષા મિશનમાં ગણવેશધારી કર્મચારીઓ મોકલવાની દ્રષ્ટિએ તે ચોથો સૌથી મોટો દેશ છે. ભારતમાં હાલમાં 5,300 થી વધુ લશ્કરી અને પોલીસ કર્મચારીઓ અબેઈ, મધ્ય આફ્રિકન રિપબ્લિક, ડેમોક્રેટિક રિપબ્લિક ઓફ કોંગો, લેબનોન, સોમાલિયા, દક્ષિણ સુદાન અને પશ્ચિમ સહારામાં યુએન શાંતિ રક્ષા મિશનમાં તૈનાત છે.
શાંતિ રક્ષકો દિવસ નિમિત્તે યુએન મુખ્યાલય ખાતે સમારોહ દરમિયાન, યુએન સેક્રેટરી-જનરલ એન્ટોનિયો ગુટેરેસ 1948 થી જીવ ગુમાવનારા 4,400 થી વધુ યુએન શાંતિ રક્ષકોને શ્રદ્ધાંજલિ આપવા માટે પુષ્પાંજલિ અર્પણ કરશે. ગુટેરેસ ગયા વર્ષે યુએનના નેતૃત્વ હેઠળના દળો હેઠળ સેવા આપતી વખતે પોતાનો જીવ ગુમાવનારા 57 લશ્કરી, પોલીસ અને નાગરિક શાંતિ રક્ષકોને મરણોત્તર ડેગ હેમરસ્કજોલ્ડ મેડલ એનાયત કરવાના સમારોહની અધ્યક્ષતા પણ કરશે.
ભારતીય સૈનિકો ક્યાં ફરજ પર હતા?
સેક્રેટરી-જનરલ ગુટેરેસ ઘાનાના સ્ક્વોડ્રન લીડર શેરોન મ્વિન્સોટ સિમને 2024 મિલિટરી જેન્ડર એડવોકેટ ઓફ ધ યર એવોર્ડ અને સિએરા લિયોનના સુપરિન્ટેન્ડેન્ટ ઝૈનબ ગ્બ્લાહને યુએન મહિલા પોલીસ ઓફિસર ઓફ ધ યર એવોર્ડ પણ એનાયત કરશે. બંને અબેઈમાં સંયુક્ત રાષ્ટ્રના કાર્યકારી સુરક્ષા દળ (UNISFA) સાથે કામ કરે છે.
બ્રિગેડિયર જનરલ અમિતાભ ઝા એપ્રિલ 2023 થી યુએન ડિસએંગેજમેન્ટ ઓબ્ઝર્વર ફોર્સ (UNDOF) ના ડેપ્યુટી ફોર્સ કમાન્ડર તરીકે સેવા આપી રહ્યા હતા. અગાઉ, તેમણે સીરિયામાં અસદ સરકારના પતન પછી મુશ્કેલ પરિસ્થિતિઓ વચ્ચે UNDOF ના કાર્યકારી ફોર્સ કમાન્ડર તરીકે સેવા આપી હતી. તેમણે 2005 થી 2006 સુધી ડેમોક્રેટિક રિપબ્લિક ઓફ કોંગો (MONUSCO) માં સંયુક્ત રાષ્ટ્ર સ્થિરીકરણ મિશન સાથે લશ્કરી નિરીક્ષક તરીકે સેવા આપી હતી.
UNDOF વેબસાઇટ અનુસાર, બ્રિગેડિયર ઝા 14 એપ્રિલ, 2023 ના રોજ UNDOF મિશનમાં જોડાયા હતા. તેઓ એક પાયદળ અધિકારી હતા અને UNDOF માં ફજ પહેલાં, તેમણે ભારતના હિમનદી પર્વતીય વિસ્તારોમાં કમાન્ડિંગ ઓફિસર તરીકે બ્રિગેડ અને એક વિશેષ એકમનું નેતૃત્વ કર્યું હતું. ગયા વર્ષે 24 ડિસેમ્બરે તેમનું અવસાન થયું. તેમના મૃત્યુ સમયે, તેઓ ગોલન હાઇટ્સમાં કામ કરતા હતા.
અમિતાભ ઝાને લશ્કરી રાજદ્વારી, ભૂરાજનીતિ, ભારત-પ્રશાંત, આધુનિક અને નાના યુદ્ધો, ઉપ-પરંપરાગત યુદ્ધ અને આદિવાસીઓ અને સંસ્કૃતિ સંબંધિત વિષયો પર વાંચનમાં ખૂબ રસ હતો. આ ઉપરાંત, તે એક ઉત્સાહી રમત પ્રેમી પણ હતો જે લશ્કરી રમતો રમતો હતો અને પર્વતોમાં બેકપેકિંગનો પણ આનંદ માણતો હતો.
