નાણા મંત્રાલયે બજેટ 2026ની તૈયારીઓ અંગે એક પરિપત્ર બહાર પાડ્યો છે. જેમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે મંત્રાલય અને તેના સંબંધિત વિભાગો ઓક્ટોબર બજેટ 2026 માટે તૈયારીઓ શરૂ કરશે. ખાસ વાત એ છે કે ટ્રમ્પ દ્વારા 50 ટકા ટેરિફ લાદ્યા પછી આ બજેટ આવી રહ્યું છે. નિષ્ણાતોના મતે આવતા વર્ષે ફેબ્રુઆરીમાં રજૂ થનારા બજેટ પહેલાં બંને દેશો વચ્ચે કોઈ સમાધાનની કોઈ શક્યતા નથી. આવી સ્થિતિમાં બજેટનું ધ્યાન તે ક્ષેત્રોને પુનર્જીવિત કરવા પર વધુ રહેશે જે ટ્રમ્પના ટેરિફને કારણે વધુ નુકસાન સહન કરશે.
બજેટ 2026ની તૈયારી ક્યારે થશે શરૂ?
નાણા મંત્રાલય 9 ઓક્ટોબરથી 2026-27 માટે બજેટ તૈયાર કરવાની પ્રક્રિયા શરૂ કરશે. વૈશ્વિક અનિશ્ચિતતાઓ અને ભારતીય માલ પર 50 ટકા યુએસ ડ્યુટી વચ્ચે બજેટની તૈયારીઓ શરૂ થવા જઈ રહી છે. આગામી વર્ષના બજેટમાં માગ વધારવા, રોજગાર સર્જન કરવા અને અર્થતંત્રને 8 ટકાથી વધુ ટકાઉ વિકાસ દર પર લાવવાના મુદ્દાઓ પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવું પડશે. સરકારનો અંદાજ છે કે ચાલુ નાણાકીય વર્ષ દરમિયાન દેશનો આર્થિક વિકાસ દર 6.3થી 6.8 ટકાની વચ્ચે રહેશે.
પરિપત્રના મહત્વપૂર્ણ મુદ્દાઓ
આર્થિક બાબતોના વિભાગના બજેટ પરિપત્ર (2026-27) મુજબ, સચિવ (ખર્ચ)ની અધ્યક્ષતામાં પૂર્વ-બજેટ બેઠકો 9 ઓક્ટોબર, 2025થી શરૂ થશે. પરિપત્રમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે નાણાકીય સલાહકારોએ ખાતરી કરવી જોઈએ કે પરિશિષ્ટ Iથી VIIમાં જરૂરી વિગતો 3 ઓક્ટોબર, 2025ના રોજ અથવા તે પહેલાં યોગ્ય રીતે દાખલ કરવામાં આવી છે. ઉલ્લેખિત ફોર્મેટમાં ડેટાની હાર્ડ કોપી ચકાસણી માટે સબમિટ કરવી જોઈએ. નાણાકીય વર્ષ 2026-27 માટે બજેટ અંદાજોને પૂર્વ-બજેટ બેઠકો પૂર્ણ થયા પછી કામચલાઉ રીતે અંતિમ સ્વરૂપ આપવામાં આવશે અને સુધારેલા અંદાજ (RE) બેઠકો નવેમ્બર, 2025ના મધ્ય સુધી ચાલુ રહેશે.
બજેટ સત્ર 1 ફેબ્રુઆરીથી શરૂ થશે
પરિપત્ર મુજબ બધા મંત્રાલયો/વિભાગોએ સ્વાયત્ત સંસ્થાઓ/અમલીકરણ એજન્સીઓની વિગતો સબમિટ કરવી જોઈએ જેના માટે અલગ ભંડોળ બનાવવામાં આવ્યું છે. તેમને ચાલુ રાખવાના કારણો અને ગ્રાન્ટ સહાયની જરૂરિયાત અને તેને કેમ બંધ ન કરવી જોઈએ તે વિગતવાર સમજાવવું જોઈએ. ચાલુ નાણાકીય વર્ષ 2026-27 માટેનું બજેટ 1 ફેબ્રુઆરીએ સંસદના બજેટ સત્રની શરૂઆતમાં રજૂ થવાની સંભાવના છે. ચાલુ નાણાકીય વર્ષના બજેટમાં બજાર ભાવે 10.1 ટકા વૃદ્ધિ દરનો અંદાજ મૂકવામાં આવ્યો છે, જ્યારે રાજકોષીય ખાધ કુલ સ્થાનિક ઉત્પાદન (GDP) ના 4.4 ટકા હોવાનો અંદાજ છે.
