સંસદમાં સુરક્ષા વ્યવસ્થાનો ભંગ થયો તે મુદ્દે વિપક્ષ રાષ્ટ્રપતિને મળીને રજૂઆત કરવાનો છે, ત્યારે વિવાદના બદલે વિકલ્પોની ચર્ચા માટે બંને પક્ષો સાથે કેમ ના બેસે?
સંસદમાં સુરક્ષાનો મુદ્દો ગંભીર છે તે વાત સૌએ સ્વીકારી છે અને સ્પીકર ઓમ બિરલાએ પણ જાહેરાત કરી કે તેની તપાસ કરવામાં આવશે. અંદર ઘૂસનારા સામે આતંકવાદની લગતી ગંભીર કલમો પણ લાગી છે અને ગુપ્તચર અધિકારીઓ પણ તેમની પૂછપરછ કરીને મૂળમાં જવા માટે પ્રયત્ન કરી રહ્યા છે. એ સમયે આ મુદ્દો સુરક્ષા વ્યવસ્થાને મજબૂત કરવાનો અને સંસદ સહિતની બંધારણીય સંસ્થાઓ, તેની સાથે જોડાયેલા ભવનો કે તેની સાથે જોડાયેલી ભાવનાના સંવર્ધન માટેની ચર્ચા અને સંવાદ થઈ શકે છે. ખુલ્લા દિલે ચર્ચા થઈ શકે છે અને તંત્રમાં ખામી હોય તેના તરફ ધ્યાન દોરી શકાય છે, પણ તેની પાછળનો હેતુ માત્ર પોલિટિકલ સ્કોર કરવાના બદલે ખામી નિવારવા તરફનો હોય તો તે વધારે હિતકારક સાબિત થશે.
બરાબર 22 વર્ષ પહેલાં પણ ભારતની સંસદ પર પાકિસ્તાની પ્રેરિત ત્રાસવાદીઓએ હુમલો કર્યો હતો. ત્યારેપણ ભારતના જવાનો, પોલીસો, સુરક્ષાકર્મીઓએ જીવસટોસટની બાજી લગાવીને સામનો કર્યો હતો. તે વખતે પણ ટીકાટીપ્પણી થયા હતા, પણ જૂની વાતોને જ યાદ કરીને કે જૂની રીતે જ ચાલ્યા કરીશું તો વાતનો અંત ક્યારે આવશે? આ બે દાયકાના વહાણા વીતિ ગયા છે અને હવે નવું સંસદભવન પણ બન્યું છે. નવા ભવનમાં ઘણી આધુનિક સુવિધાઓ સાથે ટેક્નોલોજીનો પણ ઉપયોગ કર્યાની વાત છે, પણ તેમાંય માનવીય ખામીઓ રહી ગઈ છે તે દેખાઈ આવ્યું છે. તેને નિવારવા માટેની આ તક છે અને ચર્ચા કરીને વિવાદને બદલે ઉકેલ તરફનો એપ્રોચ જરૂર બન્યો છે.
દાખલા તરીકે એવું સૂચન પણ થયું હતું કે પ્રેક્ષક દીર્ઘા – વિઝિટર્સ ગેલેરી હોય તેની સામે બૂલેટ પ્રૂફ કાચ નાખવા જોઈએ. ભારતીય નાગરિકો એક પ્રેક્ષક તરીકે ગૃહની કામગીરી જુએ તે વ્યવસ્થા પણ જરૂરી છે. સ્ટુડન્ટ્સને પણ ઘણી વાર પર્યટન વખતે વિધાનગૃહની કામગીરી જોવા માટે થોડી વાર માટે મુલાકાતી ગોખલામાં પ્રવેશ અપાતો હોય છે. ભવિષ્યના નાગરિકોને પ્રત્યક્ષ દર્શન થવું જોઈએ કે કેવી રીતે લોકતાંત્રિક સંસ્થાઓ કામ કરે છે. નવું સંસદભવન બન્યું તેમાં ઘણી સુવિધાઓ છે, પણ આડે બૂલેટ પ્રૂફ કાચ નાખવાનું શક્ય બન્યું નથી.
હજી પણ તેના માટે ચર્ચા થઈ શકે. આ ઉપરાંત પ્રવેશ આપવા માટે પાસ મળતા હોય છે ત્યારે વ્યક્તિની ઓળખ પાકી કરવાનું વધારે પાકું કરવું જોઈએ. સામાન્ય તપાસ થતી હોય છે, પણ જૂતાની અંદર તપાસ નહોતી થઈ એટલે આ લોકો સ્મોક કેન લઈ જઈ શક્યા હતા.
આ પ્રકારની વ્યવસ્થાની ચર્ચા ઉપરાંત એક ચર્ચા એ પણ કરી લેવી જોઈએ કે સંસદની સામે – અર્થાત સંસદમાં બેસનારા સાંસદો, સત્તાધીશો સામે પોતાના મુદ્દાની રજૂઆત થઈ શકે તેની પણ એક વ્યવસ્થા પશ્ચિમના ધોરણે વિચારી શકાય. દાખલા તરીકે વૉશિંગ્ટનમાં કેપિટલ હિલમાં એક કોર્નર પર વિરોધ પ્રદર્શન માટેની જગ્યા નક્કી કરાયેલી છે. નવી દિલ્હીમાં મોટા ભાગે જંતરમંતર પર પ્રદર્શન અને ધરણાં થાય છે. જોકે પોલીસ પછી ત્યાંથી પણ હટાવી દે છે. નવી દિલ્હીમાં કેપિટલ વિસ્ટા પ્રોજેક્ટ બની રહ્યો છે, તેમાં કોઈ ચાર રસ્તા પર, સાંસદો અને નેતાઓ પસાર થતા હોય ત્યાં એક ખૂણાને વિરોધ પ્રદર્શનનો ખૂણો બનાવવો જોઈએ. આવી પ્રતિકાત્મક પદ્ધતિ ઉપરાંત દેશના યુવાનો, ખેડૂતો, મધ્યમ વર્ગ અને વંચિત વર્ગને પણ લાગવું જોઈએ કે પોતાનો અવાજ ક્યાંક પહોંચ છે તે દિશામાં પણ વિચારવું પડે. તેમાં વિપક્ષની પણ ભૂમિકા છે એટલે આક્ષેપોને બદલે વિકલ્પો શું હોઈ શકે તેની ચર્ચામાં જોડાવાનો માર્ગ પણ ખુલ્લો છે.
