હાલમાં પ્રકાશિત થયેલા વૈશ્વિક સાયબર ક્રાઈમ રિપોર્ટે ભારત માટે એલર્ટ છે. રિપોર્ટ અનુસાર, ભારત હવે વિશ્વના ટોચના 10 દેશોમાં સામેલ થઈ ગયું છે જ્યાં સાયબર ક્રાઈમના સૌથી વધુ કેસ નોંધાઈ રહ્યા છે. આ યાદીમાં ભારતને 10મું સ્થાન આપવામાં આવ્યું છે, જે ડિજિટલ સુરક્ષાના દૃષ્ટિકોણથી ગંભીર ચિંતાનો વિષય છે. આ યાદીમાં ટોચ પર રશિયા છે, જેને સાયબર ક્રાઇમનું વૈશ્વિક કેન્દ્ર માનવામાં આવે છે. રશિયા પર લાંબા સમયથી વિવિધ દેશોમાં સરકારી એજન્સીઓ, કંપનીઓ અને મહત્વપૂર્ણ માળખાગત સુવિધાઓ પર હુમલો કરવાનો આરોપ છે. તે પછી યુક્રેન, ચીન, યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સ અને નાઇજીરીયા અનુક્રમે બીજાથી પાંચમા ક્રમે છે.
રોમાનિયા છઠ્ઠા સ્થાને, ઉત્તર કોરિયા સાતમા સ્થાને, યુનાઇટેડ કિંગડમ આઠમા સ્થાને અને બ્રાઝિલ નવમા સ્થાને છે. ભારતનો 10 મો ક્રમ દર્શાવે છે કે દેશમાં હેકિંગ, ડેટા ચોરી અને ફિશિંગ જેવા સાયબર ગુનાઓ ઝડપથી વધી રહ્યા છે.
ડિજિટલ વિસ્તરણ સાથે સાયબર ખતરો વધ્યો
ભારતમાં, ડિજિટલ ઇન્ડિયા, વપરાશકર્તાઓની ઝડપથી વધતી ઇન્ટરનેટ હાજરી અને ઓનલાઈન વ્યવહારોને કારણે સાયબર ગુનાના નવા સ્વરૂપો ઉભરી રહ્યા છે. સરકારે CERT-In અને અન્ય સુરક્ષા એજન્સીઓ દ્વારા સાયબર હુમલાઓને રોકવા માટે ઘણા પગલાં લીધા હોવા છતાં, સાયબર સાક્ષરતાનો અભાવ અને મૂળભૂત સુરક્ષા પગલાંનું અજ્ઞાન હજુ પણ એક મોટો પડકાર છે.
મુખ્ય કારણો શું છે?
નિષ્ણાતોના મતે, ભારતમાં સાયબર ક્રાઇમ વધવા પાછળના કારણોમાં નબળું પાસવર્ડ સુરક્ષા, ફ્રી વાઇફાઇનો આડેધડ ઉપયોગ, ફિશિંગ મેઇલમાં વધારો અને નકલી એપ્સ અને વેબસાઇટ્સ દ્વારા ડેટા ચોરીનો સમાવેશ થાય છે. વધુમાં, કાયદા અમલીકરણ એજન્સીઓ પાસે હજુ પણ સાયબર ક્રાઇમનો સામનો કરવા માટે પૂરતા ટેકનિકલ સંસાધનો અને તાલીમ નથી, જેના કારણે ગુનેગારોને પકડવાનું મુશ્કેલ બને છે.
સાયબર સુરક્ષા માટે નક્કર વ્યૂહરચના જરૂરી છે
આ રિપોર્ટ સૂચવે છે કે ભારતે હવે તેની સાયબર સુરક્ષા નીતિઓને વધુ મજબૂત બનાવવી પડશે. આ માટે સરકારી સ્તરે કડક કાયદા, કંપનીઓ માટે ડેટા સુરક્ષા પાલન અને સામાન્ય લોકોમાં સાયબર જાગૃતિની જરૂર છે. આ સાથે, શાળા સ્તરથી જ અભ્યાસક્રમમાં સાયબર શિક્ષણનો સમાવેશ કરવો એ સમયની માંગ છે.
