દેશનો પ્રથમ સાઉન્ડપ્રૂફ એક્સપ્રેસ વે દિલ્હી દેહરાદૂન એક્સપ્રેસ વે હશે. ઉત્તરાખંડમાં આ એક્સપ્રેસ વે 12 કિમી સુધી જંગલની અંદર છે. વાહનોનો અવાજ જંગલ સુધી ન પહોંચે તે માટેના પ્રયાસો કરવામાં આવ્યા છે. આ સાથે જંગલમાં સ્ટ્રીટ લાઇટ ન પહોંચે તે માટેના પ્રયાસો પણ કરવામાં આવ્યા છે.
દેવભૂમિ ઉત્તરાખંડની રાજધાની દેહરાદૂન સાથે રાષ્ટ્રીય રાજધાની સીધી રીતે જોડવા માટે બનાવવામાં આવી રહેલી દિલ્હી-દેહરાદૂન એક્સપ્રેસને દેશનો પ્રથમ સાઉન્ડ પ્રૂફ એક્સપ્રેસ વે માનવામાં આવી રહ્યો છે. આ એક્સપ્રેસ વે ઉત્તરાખંડના બે મોટા જંગલોમાંથી પસાર થશે, છતાં આ એક્સપ્રેસ વે પરથી પસાર થતા વાહનોનો અવાજ જંગલમાં ફરતા પ્રાણીઓ સુધી નહીં પહોંચે. એટલું જ નહીં, એક્સપ્રેસ વે પર લગાવવામાં આવેલી હાઈ માસ્ટ લાઈટોથી જંગલી પ્રાણીઓ પણ પ્રભાવિત થશે નહીં.
આ માટે વાઈલ્ડલાઈફ ઈન્સ્ટિટ્યૂટ ઓફ ઈન્ડિયાના વૈજ્ઞાનિકોએ ઘણા સંશોધન બાદ આ ટેક્નોલોજી વિકસાવી છે અને દિલ્હી દેહરાદૂન એક્સપ્રેસમાં પહેલીવાર તેનો ઉપયોગ કરવામાં આવ્યો છે. આ તમામ કવાયત જંગલી પ્રાણીઓને વાહનોના અવાજ અને પ્રકાશથી બચાવવા માટે કરવામાં આવી છે. વાસ્તવમાં, ઉત્તરાખંડની સરહદમાં પ્રવેશ્યા પછી, દિલ્હી દેહરાદૂન એક્સપ્રેસ વે રાજાજી અને શિવાલિકના જંગલોમાંથી પસાર થઈ રહ્યો છે.
જંગલમાં 12 કિમીનો એલિવેટેડ એક્સપ્રેસ વે છે
વન્ય પ્રાણીઓની સંભવિત અસુવિધાને ધ્યાનમાં રાખીને, આ એક્સપ્રેસ વે આ બંને જંગલોમાં લગભગ 12 કિમી સુધી એલિવેટેડ બનાવવામાં આવ્યો છે. ઉપરથી વાહનો પસાર થાય અને નીચે પશુઓ રખડતા રહે તેવો પ્રયાસ કરાયો હતો. આ પછી પણ આશંકા વ્યક્ત કરવામાં આવી રહી હતી કે વાહનોના અવાજ અને એક્સપ્રેસ વેની લાઇટિંગથી જંગલી પ્રાણીઓ ડરી શકે છે. આ આશંકાને ધ્યાનમાં રાખીને વાઈલ્ડલાઈફ ઈન્સ્ટિટ્યૂટ ઓફ ઈન્ડિયાના વૈજ્ઞાનિકોએ ઘણું સંશોધન કર્યું અને આ આખા 12 કિલોમીટરના એલિવેટેડ રોડને સાઉન્ડ પ્રૂફ બનાવ્યો.
800 નોન સ્કેટરિંગ લાઈટો લગાવવામાં આવી છે
તેવી જ રીતે, આ એક્સપ્રેસ વે પરની લાઇટો એવી રીતે ગોઠવવામાં આવી છે કે આખી લાઇટ રસ્તા પર પડે અને નીચે જંગલ પર તેની કોઈ અસર ન થાય. આ માટે એલિવેટેડ રોડ પર 800 નોન-સ્કેટરિંગ લાઇટ લગાવવામાં આવી રહી છે. સંસ્થાના વૈજ્ઞાનિકોના જણાવ્યા અનુસાર, આ સિસ્ટમથી એક્સપ્રેસ વે પર વાહનો ગમે તેટલો અવાજ કરે તો પણ નીચે જંગલમાં સહેજ પણ અવાજ નહીં આવે. તેવી જ રીતે આ રોડ પર લગાવવામાં આવેલી લાઈટોની લાઈટ પણ રાત્રી દરમિયાન ઝાંખી નહિ થાય. આવી સ્થિતિમાં વાહનો મુક્તપણે અવરજવર કરી શકશે.
