ભારતમાં હાલ તો 5GB આવી ગયું છે અને લગભગ દરેકના ઘરમાં ઇન્ટરનેટ ઍક્સેસ હશે. શહેરોમાં ઝડપથી ચાલતું ફાઇબર છે, પરંતુ લાખો ગામડાઓ આજે પણ નબળા નેટવર્ક પર ચાલે છે. અહીં જ એલોન મસ્કની કંપની સ્ટારલિંક એક નવી આશા બની શકે છે. આ સેવા સેટેલાઇટ દ્વારા સીધો ઇન્ટરનેટ આપે છે એટલે કે જ્યાં ટાવર નથી, કેબલ નથી ત્યાં પણ નેટ પહોંચી શકે છે.
સ્ટારલિંકની ભારતીય વેબસાઇટ
તાજેતરમાં સ્ટારલિંકની ભારતીય વેબસાઇટ પરથી કેટલીક પ્રીમિયમ યોજનાઓ લીક થઈ હતી, જેમાં દર મહિને લગભગ ₹8,600 અને હાર્ડવેર માટે ₹34,000 બતાવવામાં આવ્યું હતું. પરંતુ કંપનીએ આને ખોટું જાહેર કર્યું અને કહ્યું કે સાચા પ્લાન પછી જાહેર થશે. એટલે હાલ ઓફિશિયલ કિંમત શું હશે તે સ્પષ્ટ નથી.
સ્ટારલિંક શું છે અને કેવી રીતે કામ કરે છે?
પરંપરાગત સેટેલાઇટ ઇન્ટરનેટ પૃથ્વીથી 36,000 કિમી ઉપર ફરતા ઉપગ્રહો પર આધારિત હોય છે, જેના કારણે લેટન્સી વધી જાય છે. સ્ટારલિંક આ મોડલ સંપૂર્ણ બદલાવે છે. તેના LEO (Low Earth Orbit) ઉપગ્રહો ફક્ત 550 કિમી ઊંચાઈએ ફરતા હોવાથી ઇન્ટરનેટ ઝડપી અને ઓછા વિલંબ સાથે મળે છે. હાલ સ્ટારલિંક પાસે 8,500 થી વધુ સક્રિય ઉપગ્રહો છે અને કુલ લોન્ચ 9,000ની નજીક છે. એટલા બધા ઉપગ્રહો હોવાથી દુનિયાના લગભગ દરેક સ્થાન પર કોઈને કોઈ ઉપગ્રહ સાથે ડીશ સીધું કનેક્ટ થાય છે. તમારા ઘરની છત પર લગાવેલી સ્માર્ટ ડીશ આપમેળે આકાશમાં યોગ્ય ઉપગ્રહ શોધી લે છે. ડેટા ઉપગ્રહથી ગ્રાઉન્ડ સ્ટેશન અથવા લેસર લિંક્સ દ્વારા બીજા ઉપગ્રહો સુધી પહોંચે છે, જે અંતે ઇન્ટરનેટ નેટવર્ક સાથે જોડાય છે.
સ્ટારલિંક પરંપરાગત ઇન્ટરનેટથી કેવી રીતે અલગ છે?
સામાન્ય ઇન્ટરનેટ ફાઇબર કેબલ, ટાવર અને સમુદ્રના નીચેના કેબલ પર આધારિત છે. પર્વતો, જંગલો અથવા દૂરના વિસ્તારોમાં કેબલ નાખવી મુશ્કેલ હોય છે. સ્ટારલિંકને કેબલની જરૂર નથી—તે સીધું આકાશમાંથી તમારા ઘરે પહોંચે છે. આથી એવી જગ્યાઓ જ્યાં આજે 4G પણ નથી, ત્યાં પણ સ્ટારલિંક હાઈ-સ્પીડ નેટ આપી શકે છે.
સ્ટારલિંક ક્યાં સૌથી વધુ કામ આવશે?
- પર્વતીય વિસ્તારો
- જંગલવાળા પ્રદેશો
- સરહદી વિસ્તારો
- દૂરના ગામડાઓ
નાના શહેરો જ્યાં ફાઇબર નથી
આ વિસ્તારોમાં શાળાઓ, હેલ્થ સેન્ટર, સરકારી કચેરીઓ, નાના બિઝનેસ—allને ડિજિટલ સેવા સરળતાથી મળશે. ટેલિમેડિસિન, ઑનલાઇન ક્લાસ, CCTV મોનિટરિંગ, ડિજિટલ પેમેન્ટ બધામાં મોટો સુધારો થઈ શકે છે. સ્ટારલિંક દરેક માટે નથી તે મોંઘું છે. ભારત ભાવ-સંવેદનશીલ માર્કેટ છે, એટલે તેને મોટેભાગે ગામડા અને દૂરના વિસ્તારોની જરૂરિયાતો પર આધારિત રહેશે.
સ્ટારલિંકની સ્પીડ
સ્પીડની વાત કરીએ તો ભારતીય ફાઇબર કંપનીઓ ઘણી જગ્યાએ સ્ટારલિંક કરતા વધારે સ્પીડ આપે છે. પરંતુ સ્ટારલિંકનો મુખ્ય હેતુ સ્પીડ નહીં, કનેક્ટિવિટી છે, જ્યાં બીજી સેવાઓ પહોંચતી જ નથી. સ્ટારલિંક 99.9% અપટાઇમનો દાવો કરે છે, તેથી બેકઅપ ઇન્ટરનેટ તરીકે પણ તેનો ઉપયોગ વધી શકે છે.
ભારત પર લાંબા ગાળાની અસર
સ્ટારલિંકનો સૌથી મોટો ફાયદો એ છે કે તે એવા લોકોને ઑનલાઇન લાવી શકે છે જે આજે ડિજિટલ દુનિયાથી દૂર છે. લાંબા ગાળે જો કિંમતો ઘટે અને સ્પર્ધા વધી જાય, તો ભારતમાં ઇન્ટરનેટ ઍક્સેસ યુગ શરૂ થઈ શકે છે. મોબાઈલ નેટવર્ક્સે જેમ સંચારને બદલી નાખ્યો હતો, તેમ સેટેલાઇટ ઇન્ટરનેટ એ વિસ્તારોને બદલી શકે છે જ્યાં આજે પણ ફોન “No Signal” બતાવે છે.


