દરેક સવાર માત્ર સૂર્યોદયથી જ નહીં, પરંતુ પેટ્રોલ અને ડીઝલના અપડેટ થયેલા ભાવોથી પણ શરૂ થાય છે, જેનો સીધો અસર સામાન્ય જનતાના બજેટ પર પડે છે. દરરોજ સવારે 6 વાગ્યે દેશની ઓઇલ માર્કેટિંગ કંપનીઓ આંતરરાષ્ટ્રીય ક્રૂડ ઓઇલના ભાવ અને ડોલર સામે રૂપિયાના વિનિમય દરમાં થતા ફેરફારોને આધારે નવા ભાવ જાહેર કરે છે.
સામાન્ય લોકોને અસર પડે છે
આ ફેરફારો રોજિંદા જીવનને અસર કરે છે – પછી ભલે તે ઓફિસ જનાર હોય કે ફળ અને શાકભાજી વેચનાર. દૈનિક ભાવો વિશે માહિતગાર રહેવું માત્ર જરૂરી જ નથી પણ સમજદારીભર્યું પણ છે. આ સરકારી વ્યવસ્થા પારદર્શિતા સુનિશ્ચિત કરે છે જેથી ગ્રાહકોને કોઈ ભ્રામક માહિતી ન મળે.
તમારા શહેરમાં આજના પેટ્રોલ અને ડીઝલના ભાવ
| શહેર | પેટ્રોલ (રૂ.) | ડીઝલ (રૂ.) |
| અમદાવાદ | 94.49 | 90.16 |
| દિલ્હી | 94.77 | 87.67 |
| મુંબઈ | 103.54 | 90.03 |
| કોલકાતા | 105.41 | 92.02 |
| જયપુર | 105.47 | 91.71 |
| રાજકોટ | 94.78 | 90.47 |
ઈંધણના ભાવ કયા પરિબળો નક્કી કરે છે?
ક્રૂડ ઓઈલના ભાવ
પેટ્રોલ અને ડીઝલ મુખ્યત્વે ક્રૂડ ઓઈલમાંથી ઉત્પન્ન થાય છે. જ્યારે આંતરરાષ્ટ્રીય સ્તરે ક્રૂડ ઓઈલના ભાવ વધે છે, ત્યારે તેની સીધી અસર ભારતીય બજાર પર પડે છે.
ડોલર સામે રૂપિયો
ભારત તેનું મોટાભાગનું ક્રૂડ ઓઈલ આયાત કરે છે, અને તે ડોલરમાં ખરીદવામાં આવે છે. જો રૂપિયો નબળો પડે છે, તો ઈંધણ વધુ મોંઘુ બને છે.
સરકારી કર અને ફરજો
કેન્દ્ર અને રાજ્ય સરકારો પેટ્રોલ અને ડીઝલ પર ભારે કર લાદે છે, જે છૂટક ભાવનો ભાગ બનાવે છે. આ રાજ્યોમાં ભાવમાં ફેરફારનું કારણ છે.
રિફાઇનિંગ ખર્ચ
કાચા તેલને ઉપયોગી બનાવવાની પ્રક્રિયા (રિફાઇનિંગ) પણ ખર્ચ કરે છે. આ ખર્ચ ક્રૂડ ઓઈલની ગુણવત્તા અને રિફાઇનરીની ક્ષમતા પર આધાર રાખે છે.
માંગ અને પુરવઠાનું સંતુલન
જો બજારમાં ઈંધણની માંગ વધે છે, તો કિંમતોમાં પણ વધારો થવાનું વલણ હોય છે. ખાસ કરીને તહેવારો, ઉનાળા કે શિયાળાની ઋતુમાં ઈંધણનો વપરાશ વધારે હોય છે.
