મેગો માર્કેટમાં હાઉસ કેરીની ૩૦ ટનની આવક શરૂ : તરબૂચની ૧૦ ગાડીની આવક
ઉનાળો બેસતાની સાથે જ લોકો કેરીની રાહ જોઈને બેઠા હોય અને જેવું મેંગો માર્કેટમાં કેરીની આગમન થાય કે તુરંત જ કેરી ખાવાના શોખીન લોકો શરૂઆતથી જ કેરી ખાવાનું શરૂ કરી દેતા હોય છે અને સીઝન પુરી ન થાય ત્યાં સુધી કેરી ખાવાના શોખીન લોકો ઉપયોગ કરે છે જેમાં રાજકોટ મેંગો માર્કેટમાં બે દિવસ પહેલા તાલાળા ગીરની કેસર કેરી નું આગમન થયું હતું અને ત્યારે ૧ કિલો નો ભાવ રૂપિયા ૩૦૦ થી ૪૦૦ જેવો બોલાયો હતો અત્યારે મેંગો માર્કેટમાં હાઉસ કેરીની રોજની ૫ થી ૬ ગાડીમાં કેરીની આવક થાયા છે તેમજ કેરીની સાથોસાથ તરબૂચ અને દ્વાશ ની પણ પુષ્કળ પ્રમાણમાં આવક થઈ રહી છે તેમ ફુટના વેપારી અજયભાઈ એ જણાવ્યું હતું.
મેંગો માર્કેટમાં બે દિવસ પહેલા કેસર કેરીનું આગમન થયુ હતું ત્યારે હરરાજીમાં એક કિલોનો ભાવ રૂપિયા ૩૦૦ થી ૪૦૦ જેવો બોલાયો હતો એટલે કે ૧૦ કીલો કેરીનો ભાવ રૂપિયા ૩૦૦૦ હતો. આ ઉપરાંત અત્યારે મેંગો માર્કેટમાં હાફુસ કેરીની રોજની ૨૫ થી ૩૦ ટન જેટલી મબલ આવક થઈ રહી છે જેમાં હરરાજીમાં એક કિલોનો ભાવ રૂપિયા ૧૫૦ થી ૩ ૦૦ જેવો બોલાઈ રહ્યો છે.
આ ઉપરાંત મેંગો માર્કેટમાં તરબુચ ની રોજની ૧૦ ગાડી માલ વેચવા માટે આવી રહ્યો છે જેમાં હરરાજીમાં એક કિલો ભાવ રૂપિયા ૧૨ થી ૧૫ ના ભાવે વેચાઇ રહ્યા છે આવી જ રીતે મહારાષ્ટ્રના નાસિક બાજુથી દ્વાશના ૬૦૦ થી ૭૦૦ કેરેટની આવક શરૂ થઇ છે. આમ મેંગો માર્કેટમાં ઉનાળાની ઋતુમાં ખવાતા ફુટની પુષ્કળ પ્રમાણમાં આવક થઈ રહી છે.
કેરીની જાત અને તેના નામ કઈ રીતે પડ્યા?
ઉનાળો આવે એટલે ફળોનો રાજા ‘કેરી’ની સિઝન શરૂ થાય. હવે તો વરસાદનું ટાણું થયું એટલે કેરીની સિઝન જવામાં છે. રાજકોટ વાળા તો ‘પેટી’ જ ૧૦-૧૨ કિલોની લઇ લેને ઘરે જ પકાવે છે. આપણે ત્રણચાર કેરીની જાતને જ ઓળખીયે છીએ, પણ હકિકતમાં ૧૦૫થી વધુ પ્રકારની જાત આવે છે. જુનાગઢ જીલ્લામાં પુષ્ફળ આંબાના ઝાડ છે. ત્યાંથી કેરીની દેશ વિદેશમાં બોલબાલા છે.
કેરીને ફાળોનો રાજા કહેવાય છે. અમૃત ફળ તરીકે ઓળખાય છે. કેરી દેશના લગભગ દરેક રાજ્યોમાં જોવા મળે છે. કેરી કાચી હોય ત્યારે સ્વાદમાં ખાટી લાગે છે, આમ તો કેરીની અનેક જાત હોય છે. દેશમાં મુખ્યત્વે કેસર, હાફુસ, લંગડો, રાજાપૂરી અને પાયરી જેવી કેરીની જાતો પ્રખ્યાત છે. પરંતુ કેરીના અવનવા નામો સાથે તેની વિવિધ જાતો જોવા મળે છે. જેવી કે કાગડા, તોતાપૂરી, દશેરી, સરદાર, નીલમ, આમ્રપાલી, બંગનપલ્લી, વનરાજ, નિલ્ફાન્સો, જમાદાર, મલ્લિકા, રત્ના, સિંધુ, બદામ, નિલેશ, નિલેશાન, નિલેશ્વરી, વસી બદામી, દાડમીયો વગેરે. ત્યારે કેરીની વિવિધ જાતોના નામકરણ સહિતની માહિતી મેળવીએ.
કેસર
સૌરાષ્ટ્ર-કચ્છમાં થતી કેસર કેરીનું નામ તેના રંગના કારણે પડ્યું છે. મુખ્યત્વે તાલાળા ગીરની આ કેરી ઉપરથી લીલી અને અંદરથી કેસરી હોવાના કારણે તેનું નામ કેસર પડ્યું છે. કેસર કેરી ‘કેરીઓની રાણી’ તરીકે ઓળખાય છે. કહેવાય છે કે 1931માં જૂનાગઢના નવાબે સૌપ્રથમ આ કેરી ઉગાડી હતી અને 1934માં તેને કેસર નામ મળ્યું. ગુજરાતીઓ કેસર કેરીના ચાહકો તો છે જ. પરંતુ કેસર કેરી એટલી તો પ્રખ્યાત છે કે વિદેશીઓ તેને સ્ટોર કરીને રાખે છે. જેથી, બારેમાસ ખાઈ શકાય.
લંગડો
લંગડો કેરીની જાતને 250 વર્ષ જૂની માનવામાં આવે છે. આ નામ પાછળ રસપ્રદ કહાણી છે. એવી માન્યતા છે કે 250 વર્ષ પહેલાં બનારસના શિવ મંદિરમાં એક લંગડા પુજારી હતા. એક દિવસ મંદિરમાં એક સાધુએ કેરીના બે છોડા રોપ્યા. વર્ષો પછી જ્યારે તેના પર કેરી આવવા લાગી ત્યારે કાશીના રાજાએ પૂજારી પાસેથી કેરી લઈ લીધી હકીકતે સાધુએ પુજારીને આદેશ આપ્યો હતો કે કેરી કોઈને આપવામાં ન આવે. ધીમે-ધીમે આ કેરીની પ્રજાતિ સમગ્ર બનારસમાં ફેલાઈ ગઈ અને કેરીનું નામ લંગડો પડી ગયું. લંગડો કેરીનો આકાર લંબગોળ હોય છે અને તે પાકી જાય તો પણ રંગ લીલો જ રહે છે.
દશેરી
દશેરી કેરીનું સૌથી વધુ ઉત્પાદન ઉત્તર પ્રદેશમાં થાય છે. કહેવાય છે કે દશહરી કેરીનું સૌથી પહેલું ઝાડ કાકોરી સ્ટેશન નજીક આવેલા દશેરી ગામમાં લગાડવામાં આવ્યું હતું. આ ગામના નામે જ કેરીનું નામ દશેરી પડી ગયું છે. દશેરી 200 વર્ષ જૂની કેરીની જાત છે અને તેને ‘મધર ઑફ મેંગો ટ્રી’ પણ કહેવામાં આવે છે.
રાજાપુરી
રાજાપુરી કેરીનો ઉપયોગ છૂંદો, મુરબ્બો, ગોળકેરી જેવા અથાણા બનાવા માટે થાય છે. ફળની મોટી સાઇઝના કારણે તેને રાજાપુરી કરીકે ઓળખવામાં આવે છે.
તોતાપુરી
તોતાપુરી કેરીનો લીલો રંગ હોય છે અને તેનો આકાર પોપટની ચાંચ જેવો લાગે છે. કર્ણાટક, આંધ્રપ્રદેશ અને તેલંગાણામાં થતી તોતાપુરી કેરી અન્ય પ્રકારની કેરીઓની જેમ વધારે ગળી નથી હોતી.
હાફુસ
વિશ્વમાં સૌથી વધુ ભારતની કોઈ કેરી પ્રખ્યાત હોય તો તે રત્નાગીરી હાફુસ છે. આ કેરી યૂરોપમાં અલફાન્સોના નામથી ઓળખાય છે અને સૌથી વધુ તેનો નિકાસ યુએસએમાં થાય છે. કેસર પછી સૌથી વધુ મીઠી કોઈ કેરી હોય તો તે હાફુસ છે. મુખ્યત્વે મહારાષ્ટ્રમાં પાકતી હાફુસ કેરી હવે ગુજરાત અને કર્ણાટકના કેટલાક ભાગમાં પણ ઉગે છે.
